"Hai espera de tres meses en Servizos Sociais porque a plantilla non dá para máis"

-(Risas) Non o sei, nunca gobernara antes. Supoño que é parte disto, deste ritmo frenético que levamos nestes cen días, hai preocupacións, sobresaltos... Hai varios escenarios para gobernar e o que nós temos non é cómodo, obriga a acordos e, por outra parte, creo que as cousas están bastante revolucionadas nestes primeiros meses. Cadaquén tense que ir situando nese escenario, como despois dun terremoto. Temos unhas eleccións en decembro, que eu entendo que condicionan as decisións que toman os grupos no Concello. A nós non nos condicionan, porque non nos imos presentar ás eleccións xerais. A nosa preocupación está aquí e agora na Coruña.

-Até o de agora case o único que se aprobou á primeira, foi a súa investidura como alcalde.

-(Risas) Houbo algunha outra cousa máis. O outro día, no pleno, a cesión dos terreos da Mariña tamén saiu á primeira.

-En campaña presentaron 25 medidas para poñer en marcha os primeiros cen días de goberno, aínda non cumpriron todas, que balance fai dese primeiro tramo da lexislatura?

-Nós tiñamos o compromiso de poñer a andar esas 25 medidas, algunhas en ningún caso ían estar cumpridas nos primeiros cen días, como a erradicación dos asentamentos precarios. Algunhas están cumpridas como a publicación do IRPF, a participación da oposición nos órganos colexiados, a limitación salarial, que a cumprimos á segunda, a intervención da cidadanía nos plenos... Estamos traballando con borradores de ordenanzas fiscais, co da renda social municipal, estamos fiscalizando as concesións. Nalgún caso xa con resultados concretos, como foi o do mantemento da rede semafórica, onde se fiscalizou a situación e o nivel de cumprimento dos compromisos da empresa e houbo unha rectificación da concesionaria. Xa hai en marcha plans de apoio ao comercio de proximidade e agora no samaín imos ter un.

-Un dos obstáculos que se atopou a Marea no seu programa ao chegar ao Goberno foi o non poder municipalizar a ORA.

-O noso compromiso era estudar a posibilidade de municipalizar o servizo. Eramos conscientes, en marzo, ao escribirmos o programa, de que ese proceso estaba xa en marcha, tanto o da ORA como o da grúa. Non fomos tan aventurados como para facer unha promesa que, se cadra, era moi difícil de cumprir. O que non sabiamos era en que estado de adxudicación ía estar iso cando nós chegaramos. Aplicamos a responsabilidade, o sentidiño e dixemos: 'a isto non chegamos', haberá outros servizos, outras oportunidades de facer as cousas.

-Normalmente, cun goberno novo, os cen primeiros días adoitan ser de cortesía, ábrese a veda a partir de agora ou considera que os ataques da oposición comezaron antes?

-(Risas). Non houbo veda. Desde o primeiro día houbo ataques furibundos. Non é unha norma escrita e cadaquén fai o que considera conveniente. Nin cen días nin dez. É así, que lle imos facer?

-Dicía o día despois das eleccións que Marea chegaba a María Pita sen deberlle nada a ninguén, iso implicou nestes cen primeiros días presións que non adoitan sufrir outros gobernos?

-Non, debo dicir que eu non recibín ningunha chamada nin ameaza de ningún poder fáctico desta cidade, non se me advertiu de nada, nin se me presionou para nada. Tamén é certo que non tomamos medidas que afectasen directamente a eses grupos de poder. Todas as modificacións urbanísticas que temos no programa están nun estado moi inicial do proceso, de ver o que queremos facer. Até o de agora o único problema está a ser co Porto. Hai unha intención clara trasladada pola ministra de Fomento, Ana Pastor, de que se urbanicen eses terreos, sobre todo os de Calvo Sotelo. Nós somos resistentes, pero entre adminsitracións as cousas funcionan doutra forma. Non recibín máis presións que as propias da cidadanía.

-Como afronta a negociación dos orzamentos de 2016 se até en dúas ocasións non conseguiu a aprobación dun modificativo?

-Agardo que a cuestión do modificativo fose un tema puntual e que non sexa a dinámica dos catro anos e nós traballaremos para que así sexa. Eu creo que non foi bo para ninguén, nin para a cidade nin para o PSOE, que está nunha posición complicada agora.

-Considera que no PSOE hai diferentes sensibilidades ou só conta o seu voto, que é en bloque?

-Eu creo que en ningún grupo político todo o mundo pensa exactamente o mesmo e o que conta é o voto. O que me chega é que, dentro da militancia e dos votantes, e de cargos con responsabilidade noutras administracións e no partido a nivel galego, hai sorpresa por este xeito de actuar e non hai moita satisfacción.

-Se esta situación se perpetúa, terá que someterse a unha cuestión de confianza?

-É moi cedo para iso. É certo que o luns tivemos un desencontro forte co modificativo pero o mércores tivemos xunta de accionistas de Emalcsa e o PSOE coa súa abstención permitiu que se adoptasen os acordos que nós levabamos a esa xunta. Quero ver niso o inicio dun cambio de actitude.

-Ese desencontro, porén, non reflicte ningún enfrontamento programático, cal é a razón?

-Iso habería que preguntarllo a quen rompe o acordo. Nós pactamos un modificativo co partido socialista, o texto resultante dese pacto levouse á Xunta de Goberno Local, á Comisión de Facenda e ao pleno. No momento no que se leva ao pleno, o BNG presenta unha enmenda de 30.000 euros para un programa para a loita contra a violencia machista. Entón eu falo persoalmente con José Manuel Dapena [voceiro municipal do PSOE] e dígolle: 'Eu creo que o máis sensato é que nos poñamos de acordo e que aceptemos a enmenda do Bloque, porque politicamente é moi difícil de xustificar como nos opoñemos a iso'. El dime que non, que a calquera cousa que veña do Bloque hai que dicirlle que non. E intento convencelo da bondade de aceptar unha transacción co Bloque para incluílo no voto positivo ao modificativo e porque politicamente me parece moi difícil, como así está sendo para o PSOE, vender que se lle negan 30.000 euros á loita contra a violencia machista. A Dapena parécelle boa idea o que eu lle digo pero, trinta minutos máis tarde, xa non lle parece tan boa idea. E dísenos que non podemos apoiar iso, entón o que facemos é absternos.

-Dapena ten potestade para decidir?

-Eu non digo que se comprometese, digo que lle parecía boa idea. Eu non sei como se toman as decisións no partido socialista. Entón, aínda que nos parece un erro, chegamos ao compromiso de non apoiar a proposta do BNG. Xusto dous días antes da convocatoria do pleno dísenos que calquera resultado na votación que conleve a aprobación desa enmenda considerarase unha ruptura do pacto. Isto é un delirio. Nós non o imos apoiar porque nolo pedistes, pero non imos votar en contra porque é un suicidio para todos. Votade en contra vós. Nós quixemos salvar ao PSOE do ridículo que está facendo.

-Ninguén do PSOE dixo que apoiar esa enmenda fose unha mala idea.

-A secuencia dos feitos é esta. Debemos recalcar que, no pleno, o PSOE e Marea votan exactamente o mesmo, abstéñense os dous. Non sei en que momento un ten máis responsabilidade ca outro das cousas que pasaron.

-Hai un elemento de contraste na Deputación provincial, onde hai sintonía de PSOE e Marea.

-Non é un problema coas siglas, nin co programa. A min que me digan en que momento desta discusión saiu a relucir unha diferencia programática. En ningún. Por iso é tan difícil de explicar o que fixo o PSOE, porque as cuestións son outras, son xogos de poder, marcar distancias ou non, facer cálculos electorais a medio ou longo prazo, esas son as cuestións baixo as cales decide o PSOE. Nós imos á Deputación e votamos segundo se as propostas son boas ou malas. Esa é a diferencia entre a política que estamos propoñendo e a que nos atopamos.

-Desde o PSOE apúntase a que estes desencontros poderían responder a pulsos dentro do partido.

-Peor mo pon. A vida interna do PSOE impórtame pouco. Podo intuír as súas razóns e creo que debe ser coherente en todas as administracións nas que está. Se o PSOE algún día quere volver ser a alternativa ao PP debe saber onde situarse. Ese é o consello que eu, sen que ninguén mo pida, lle dou ao PSOE. Seguramente, se o PSOE tivese cumprido o seu papel durante os últimos vinte anos nós non estariamos aquí.

-Cre que poden chegar a presentar unha moción de censura?

-É un pouco cedo para empezar a falar de mocións de censura.

-O alcalde de Boimorto non chegou aos cen días.

-Si, cun tránsfuga, non sei se esa é a opción. Eu creo que non. Se o PSOE quere desaparecer como partido na Coruña, eu creo que sería unha boa opción que apoiase ao PP nunha moción de censura. Iso ten que ver co papel que queira xogar o PSOE no futuro. Con quen comparte máis valores o PSOE, co PP ou coa Marea?

-Como cre que será a negociación do orzamento para introducir a participación cidadá?

-Este ano non chegamos para un procedemento realmente participativo. Aínda botamos a andar onte [polo xoves] o dos distritos que será a base sobre a que o ano que vén se poidan empezar a construír, se todo vai ben, uns orzamentos realmente participativos. Haberá pilotos. Haberá determinadas partidas de investimentos e de obras, por así dicilo, decididas pola cidadanía nalgúns puntos da cidade.

-Pódese dar que non consiga o apoio da oposición e que chegue o próximo ano cos orzamentos prorrogados?

-Confío en que cheguemos a un acordo nos orzamentos.

-Pero se se lles atravesou o modificativo por unha partida de 30.000 euros...

-(Risas) Non hai outro plan enriba da mesa. Nós queremos negociar os orzamentos. Cando na investidura se me traslada desde o PSOE cales son as bases sobre as que nos podemos entender estes catro anos, se me fala de programa, de Servizos Sociais, de Educación... Eu o primeiro día dixen que ía ser moi doado entenderse porque coincidían as nosas prioridades. Agora o que hai que ver se é así ou se importan outras cousas. Temos que mirar se cando negociamos estamos pensando no resultado para os cidadáns ou para o meu partido. Se todos imos polo primeiro criterio non imos ter ningún problema, se imos polo segundo, si.

-A que cousas habería que renunciar se o Goberno local non consegue pactar un orzamento?

-Á renda social municipal, porque non tería dotación orzamentaria, a ampliar a plantilla en servizos que son moi necesarios neste momento, como son os Bombeiros ou os traballadores sociais do Concello, que están afogados. Hai listas de espera para Servizos Sociais no Concello de tres e catro meses, porque a plantilla non dá para máis.

-Cando iniciou o mandato adiantou que non o ían facer todo ben, que se ían equivocar, que erros teñen xa na lista?

-Hai cousas que non son carentes de importancia porque hai xente á que lle importan unhas cousas máis que outras, pero os erros que cometemos foron en cuestións de pouca entidade para a cidade. O concurso de empanadas, por exemplo. Intentamos darlle un pequeno revulsivo a ver se funcionaba e non o fixo. Non pasa nada. Aprendemos e buscaremos unha fórmula para o ano que vén que funcione. Díxeno, sígoo dicindo e direino, que cometeremos máis erros e agardo que todos os que cometamos sexan neste tipo de cuestións.

-Terían feito as negociacións de organización doutro xeito sabendo o que agora saben?

-Fixemos o que poidemos. Hai varias partes e téñense que poñer de acordo. Se houbese outras posibilidades igual nos gustaba máis, pero non ten sentido esa volta atrás. Creo que foi positivo que fose por unanimidade. Hai cuestións que se cumpriron e outras que nos gustaría ter modulado de xeito diferente.

-Metéronse en polémicas innecesarias?

-Sempre hai polémicas que se poden evitar, pero tamén hai cousas que se desenfocan, como o da carreira da muller. A carreira vaise celebrar co apoio do Concello, que vai cortar rúas, que vai pagar as horas extras dos funcionarios que estean atendendo á xente... A cuestión ten a súa importancia, que é como queremos proxectar a imaxe da muller e a capacidade do Concello de intervir en certas decisións, como na das revistas do corazón ou na da maquillaxe.

-Que proxecto final ten o Concello para os peiraos interiores?

-A proposta é a de sempre, que sexan espazos para a cidadanía. Unha das cousas que lle pedimos á ministra de Fomento [Ana Pastor] foi que puxese sobre a mesa unha valoración realista. Está a cifra de máis de 200 millóns que é como de conversa de taberna. Non hai un estudo serio ou nós non o coñecemos, dado que A Coruña é o único porto de interese xeral que pretende ser financiado coa venda duns terreos desafectados. Por que o que vale para Valencia ou Xixón non vale para A Coruña? A cidade non debería hipotecar o seu futuro urbanístico nin a súa fachada marítima. Que consecuencias ten para o barrio que está ao lado, que é o centro da Coruña, ter ducias de metros cadrados de vivendas cando hai pisos baleiros e promocións paradas? É algo que hai que ter en conta. Estas decisións marcan a vida económica e social da cidade e a nós o único que nos interesa é o ben desta cidade. Nada máis.

-Sorprendeulle a ministra?

-A ministra entendeu as nosas razóns. Unha cousa é entendelo e outra facer algo. Non é que eu teña un capricho. Cada vez máis xente se está decatando diso, houbo quen xa o fixo durante a campaña electoral, o Bloque xa se decatara antes, que leva anos defendendo esta postura. Nós tivemos claro desde o primeiro momento que era necesario garantir os usos públicos deses terreos. Non sei se meter alí un barrio, que seguramente sexa exclusivo e de segregación urbana, é a cidade que queremos. Eu creo que non. E as declaracións do PSOE van no mesmo sentido. A ministra foi receptiva con todas as nosas demandas, incluso coa intermodal. Houbo un altísimo nivel de acordo, por non dicir total, incluso en propostas de modificación do proxecto que nós lle fixemos, entre outras cousas porque rebaixaba os costes.

-Pero a viabilidade económica de Langosteira, aínda que poida haber unha inxección económica pola venda dos peiraos, non vai depender diso senón da súa capacidade para atraer negocio e nese tema a cidade está estancada.

-Iso é o que eu lle dixen á ministra, que a viabilidade tiña que vir do volume de negocio. Unha Autoridade Portuaria que ten uns ingresos de nove millóns de euros anuais, como pode pretender rendibilizar unha obra que anda polos 700 ou 800 millóns? É imposible aínda sacando un bo prezo polos terreos. Nós dixémoslle á ministra que pode contar co Concello para facer todos os esforzos necesario para atraer negocio para Langosteira, que iamos colaborar no que puidésemos. O compromiso é inequívoco, máis alá de que exista un erro de partida coa construción, pero o porto agora está aí e o bo sería que todos botásemos unha man para rendibilizalo.

-En que punto está agora o edificio Conde de Fenosa?

-Temos preparado un plan para ver se o Tribunal Superior lle dá o visto bo para acometer esas obras de demolición parcial, que é o mínimo que puidemos presentar. Estaba o estudo xa encargado por parte do anterior goberno. Todos estaremos de acordo nos criterios, que son: causar o mínimo prexuízo ao erario municipal, aos veciños do edificio e cumprir coa sentenza.

-Falan os residentes de pediren indemnizacións, serían a cargo das arcas municipais?

-Serán a cargo dos responsables de que tal cuestión sucedese. Habería que velo no seu momento, se hai ou non responsabilidade do Concello e se pode repercutila nas persoas concretas que son responsables da situación.

-Hai esa vontade de reclamar a responsabilidade?

-Por suposto, se existe un prexuízo económico, que o derribo xa o vai supoñer, pois haberá que ver. Sabemos que a promotora está na situación na que está e iso dificulta a cuestión, pero nós imos protexer a integridade das arcas municipais.

-Hai novidades en Someso, logo de que se iniciase o trámite para a anulación dos acordos?

-Atopámonos con que había unha solicitude de inicio do expediente presentada no anterior mandato polo BNG, que estaba enriba dunha mesa e que estaba sen contestar. Nós o que fixemos foi o que ten que facer toda Administración, darlle trámite. Esa obriga coincide co noso programa. Agora estamos facendo o informe sobre a posible nulidade dos acordos. Enviaranse as conclusións ao Consello Consultivo para saber se existe ou non nulidade, despois veremos, se se declara esa nulidade, cales son as consecuencias e até onde se chega.

-E a ría do Burgo? A Xunta apuntou a que A Coruña mantiña aínda sete puntos de verquido.

-Están todos localizados polo Concello e en proceso de seren arranxados. Nós imos sanear o que nos quede, de todos os xeitos, a parte da Coruña non é a máis preocupante, estamos xa traballando niso. Todas, ou practicamente todas as medidas ás que nos comprometemos están en marcha. Temos xa un borrador para os criterios de contratación social, reunímonos xa coas asociacións de memoria histórica para deseñar esa Primavera da Memoria, que será este outono.

-Seguen atopando sorpresas cando abren os caixóns?

-Si, aínda onte [polo xoves] Unicef preguntaba onde estaban os 26.000 euros comprometidos polo Concello da Coruña para as vítimas do terremoto do Nepal. Non existe un só papel neste Concello que fale diso. É unha mostra de como se facían as cousas aquí, pasou o mesmo coa semana da ciencia e con outras moitas cousas, que un vai aos expedientes e ou non existen ou están mal. Como pasou nas obras da Mariña, que non había. Agora si que o hai e estámolo completando.

-Sen a licencia.

-Sen licencia nin autorización nin proxecto, aínda hoxe non o temos. Estamos comezando a recibir documentación que tiña que estar no Concello antes de que comezasen as obras. Esa é a política do 'ti vai facendo' e do, 'como somos amigos non vai pasar nada' e quen paga son os cidadáns. É unha xestión chapuceira de quen presume de ser bo xestor. Desde hai catro anos a agora foi baixando o remanente de tesourería ano a ano. Iso implica que hoxe a caixa estea case a cero.

-E o crédito que aprobaron pedir, entrou xa?

-Entrou e saiu. Hai que pagar as facturas, que é a nosa prioridade deste momento. Hai unha cuestión que temos que revisar, que é que o Concello ingresa gran parte dos tributos no último trimestre do ano, se se repartise esa carga, as familias estarían máis desafogadas e o Concello tamén, que ingresaría todo o ano. Hai que solucionalo e igual hai que ir a un nivel de execución do orzamento un pouco máis baixo que outros anos. Os orzamentos están inchados, porque se orzamenta sistematicamente máis do que se ingresa. Aforrar, en definitiva.

-Outra das 25 medidas era renegociar a débeda.

-A situación da débeda a longo prazo non é mala, o problema é a liquidez. As operacións de débeda hai que velas desde o punto de vista político, de se foron lexítimas ou non, terse embarcado en créditos de pagar as obras da Mariña.

-En que beneficia a A Coruña formar parte desa rede de "cidades rebeldes"?

-En moito, sobre todo a nivel galego. Se somos quen de colaborar, por exemplo, no ámbito aeroportuario sería relevante. A nivel do Estado que A Coruña teña unha boa relación coas cidades máis importantes, como Madrid e Barcelona, é bo porque podemos ter unha capacidade de influencia nas decisións que se tomen a nivel do Estado, por exemplo, no financiamento dos concellos. Iso redundaría nunha mellor situación. E tamén traballamos en rede, compartindo proxectos.

-Convocáronos xa para o comité de rutas?

-A ministra dixo que nos ía convocar aos tres aeroportos e á Xunta e a nós pareceunos perfecto e ao alcalde de Santiago tamén, non sei ao de Vigo.

-Cal é a situación dos traballadores do Concello que foron imputados?

-Cando cambia un goberno cambian tamén determinados postos de confianza. Houbo decisións que afectaron a persoas que tiñan causas xudiciais pendentes. Hai que tomalo con prudencia porque ser imputado non implica ser un apestado.

-E como vai quedar o mercado de Santa Lucía?

-Estamos pendentes de que o concesionario acometa as reformas que lle esiximos e, se non o fai, pois teremos que buscar a vía para que nos indemnice por ese deber incumprido. Intentaremos ter os praceiros o maior tempo posible no mercado. Desde que chegamos, os praceiros seguen alí, non nas mellores condicións, pero non hai solución doada neste caso. Démoslle un impulso para que se converta en centro de saúde e a vindeira semana reunirase a comisión mixta para botar a andar esa obra.