Cartonajes ANMI non estaba pensada como unha imprenta editorial. Dedicábase, en realidade, á produción de bandexas de pastelería, pero no Nadal de 1968, decidiu empregar as súas instalacións para imprimir un libro que regalar aos seus clientes nas festas. Os soños na gaiola, o poemario de Manuel María, foi a obra que a empresa lucense distribuíu aquel mes de xaneiro, botando ao mundo a primeira edición dunhas verbas que hoxe, medio século despois, continúan a ser un clásico. "A primeira era unha edición moi pobre, sen ilustracións e con moitos erros. María os corrixiu no seu exemplar raspando as letras e facendo anotacións", explica o secretario da Fundación Manuel María, Alberte Ansede.

Este volume, que o autor mudou logo dunha impresión descoidada, é o que a entidade ten recuperado para conmemorar os 50 anos de vida do texto. O fai cunha edición facsimilar, que conserva as pegadas dun decepcionado Manuel María, e que se presentará esta tarde ás 20.00 horas no local da Agrupación Cultural Alexandre Bóveda xunto ao estudio sobre o poemario realizado pola profesora da Universidade de Santiago de Compostela, Montse Pena Presas, Unha Galicia que vai no sentimento: Claves para unha nova lectura d'Os soños na gaiola.

Doce ilustracións de Leandro Lamas, inspiradas nos versos de María, serán outras das pezas que se compartirán no acto. A interpretación artística do pintor contraporase coa realizada décadas atrás no tomo do escritor por Reimundo Patiño, e que se inclúen na reedición impulsada pola fundación. "Son ilustracións magníficas. María estaba moi disgustado, porque non lle gustaba que unha obra súa tivese tantos erros, e Patiño a puxo máis bonita facendo ilustracións nos espazos en branco", conta Ansede, que define o resultado como "un exemplar único".

O seu relanzamento sumarase á longa lista de edicións da obra. Os soños na gaiola conta xa con 15 as súas costas, unha cifra, lembra o secretario, que non se intuía no momento da súa publicación. Conta Ansede que a obra de María pasou desapercibida tras o seu lanzamento, sen chegar ao público que o autor quería, os nenos e os mestres. Para iso tivo que agardar ata o 78, cando os seus versos acadaron por fin os centros educativos, superando as pegadas dun momento histórico caracterizado pola represión do galego e unha industria editorial para a que "a literatura infantil non vendía". "Entón non había ningunha publicada en galego. A aparición deste libro fixou un patrón, e fixo que os creadores puxeran interese na literatura infantil", afirma o secretario, que estará esta tarde xunto a Pena e a presidenta da fundación, Saleta Goy. O equipo o pechará no acto a propia voz de Manuel María, do que se proxectará un audiovisual no que recita algúns dos seus poemas.