Para as actrices Rebeca Montero e Flor Maceiras

Aló polo ano 1917, nacía en Madrid Manuel Alejandre Abarca, coñecido por todos como Manuel Alexandre. Mudou de nome porque como el dicía "Alexandre, sonaba más francés, más artístico, más actor, y hasta hoy tan contentos". Naceu cando o zarismo se descompuña e Rusia viña de solicitar a paz aos Imperios Centrais. Nunca tivo vocación de actor. Foi unha casualidade. Acompañou a un amigo a unha proba e alí ficou para sempre. Creo recordar que me comentou que naquela proba recitara La Oriental de Zorrilla. Eran aqueles tempos nos que o verso formaba parte da formación fundamental dun actor. Tiven a honra de coñecelo e sempre repetía como o oficio actoral conquistárao para toda a vida. "Aquella profunda emoción, aquellos aplausos tan dulces... yo, tan pequeñito, me sentía Napoleón". O público adoptouno como un avó entrañable que todos quixeramos ter nas nosas cosas. Deberíanse facer bonequiños de Manuel Alexandre, en lugar de certos monstros cos que xoga a noa cativaxe. Lembrámolo no cine en Atraco a las tres, Bienvenido Mister Marshall, Muerte de un ciclista, El Malvado Carabel, Calabuch, Plácido, Amanece que no es poco ou en Elsa e Fred; no teatro en Luces de bohemia; na televisión en La venganza de Don Mendo, Eloísa está debajo de un almendro ou en Doce hombres sin piedad. Foi o eterno secundario, o rei dos secundarios, o mestre dos secundarios. Admireino como persoa e como actor co fervor dun neto agradecido. Os compañeiros de profisión chamábano Manolito, eu, por respecto, Manuel e, nalgunha ocasión, cando un mozo decíalle Manolito, eu dirixíame a el como Don Manuel. Seguro que o mesmo mozo non se tería atrevido a chamarlle Fernandito a Fernán Gómez. Pois iso. Por certo, que foi íntimo amigo deste último. Desde os seus inicios até a morte do mestre. Querido por todos e envexado só polos mediocres. Lembro, con especial devoción, o día no que o coñecín no Café Gijón -foi Asunción Balaguer quen mo presentara- e tamén cando anos despois xantamos xuntos antes de que me invitara -si confeso que vivín- a unha corrida de touros. Con aquel seu falar trémolo repetía "A los toros, a los toros". O certo é que aos touros pouco os mirei porque coñecín á súa pandilla de amigos e aquelo si que era digno de mirar. Que lección de vida. Creo que foi aquel día cando me comentou que el, a algúns directores, lles preguntaba: "¿Quieres que lo haga con trémolo o sin trémolo? Tú dirás". Manuel Alexandre, que grande es, por moito que ti te empeñases en repetir aquilo de: "Es que yo soy tan poquita cosa". Un frasco de esencias, como decían de Murguía. Até sempre, avó de actrices e de actores, cabaleiro de inevitables melancolías, cidadán pleno da cultura, odiador das guerras, mito da miña nenez.