Estiven relendo cousas de Camus (aquel escritor de quen se dicía que amaba o periodismo pero detestaba á prensa) sobre todo textos xornalísticos, pero tamén anacos de La peste, a súa novela existencialista ao seu pesar, que non lía desde a xuventude. En La peste algúns ven unha alegoría do recorte das liberdades, e mesmo unha metáfora da ocupación nazi de Francia, que tivera lugar ata un par de anos antes da publicación da obra. Eu lembro ter a sensación, e botándolle un ollo veume á cabeza outra vez, dunha fonda angustia, de sentirme tan atrapado como os habitantes da Orán recreada por Camus, e de sentirme tan aliviado coma eles cando a peste remite, ou como se deberon sentir os franceses, ou a maioría deles, cando se foron os alemáns. Pero isto non vai de cidades sitiadas, senón de epidemias, de como se estenden e afectan, non tanto á saúde física, senón ás outras.
Supoño que moitas veces lles pasou que alguén con quen tiñan un trato nivel cinco, nunha escala afectiva do cero ao dez (cero ningún trato, dez estás casado con el ou ela), e de pronto, sen comelo nin bebelo, empezas a notar que a temperatura do termómetro amical comeza a baixar como a do verao coruñés cando se vai o sol. Non sabes por que, rebobinas como os vixilantes das cámaras de seguridade nas series perralleiras (tamén axuda a memoria que conserves ao día seguinte dunha noite axitada), e preguntas discretamente a amigos tanxentes: "sabes se lle pasa algo a Fulano?". Ata que chegas á conclusión, a maioría das veces, que a Fulano lle colocaron un calote, ou unha información que, como os feixes de billetes do tocomocho, teñen un de verdade por riba e outro por baixo, e no medio papel de periódico. Son escasas as ocasións, polo menos entre homes, nas que colles o touro polos cornos (cousa que non penso que teña feito literalmente ninguén) e lle preguntan ao presunto agraviado que lle pasa. Son escasas en primeiro lugar porque os homes somos así de parvos, e en segundo, porque cando xuntas ganas de preguntarllo, o termómetro está a un, ou a menos dous, e total para que. Se cren esas cousas sen preguntar, que lles dean bertorella.
Hai outras ocasións en que non pasa iso. Pasa que tomas decisións que coidas que son correctas, ou que debes tomar, a pesar de que quizais o intelixente, e desde logo o prudente fora non tomalas. E pasa o que pasa. "Cada vez que unha voz libre intenta dicir, sen pretenciosidade, o que pensa, un exército de cans de presa de todo pelaxe e cor ladra furiosamente para tapar o seu eco". Escribiuno Camus en Combat o mesmo ano en que publicou La peste. Era a posguerra, malos tempos para a disidencia. Tamén agora son malos tempos para desafiar o poder establecido (cando foron bos?) pero desgraciadamente, tamén son malos para quen se sae dos regos da correcta disidencia. "A mediocridade ten sen dúbida os seus dereitos, pero non todos", admitía nunha reportaxe en Alger Républicain. "Falando claro, ten dereito a ser ridícula, pero non a ser odiosa".
