José Saramago publicou en 1986 A jangada de pedra, na que facía da península Ibérica unha balsa que se esgazaba do continente europeo e ía á deriva. Eran tempos da Comunidade Económica Europea, as súas pompas e as súas obras, e a novela servíalle ao escritor para dar a súa opinión, non moi a favor, do rumbo que ían coller os estados ibéricos con respecto a Europa (á que os dous se incorporaran aquel ano). Acordeime da novela de Saramago cando lin os debates sobre a peonalización da Cidade Vella, ou máis exactamente sobre onde meter os coches, que a facela case exclusiva para peóns non se opón ninguén.

Non hai mellor cousa -dentro dun orde, concretamente o veciñal e cidadán- que poder debater sobre as medidas urbanísticas que afectan a todos. Porque o urbanismo afecta a todos, e non soamente a quen o padece -ou desfruta- directamente en cada asunto. Ben, hai algo mellor: que che fagan caso e che dean a razón, pero iso xa é a maiores. Entendo as razóns dos veciños, que piden ter sitio para estacionar os seus vehículos, entre outras cousas porque se viven onde viven non é para pasar o día indo e vindo en coche. E tamén as peticións dos comerciantes, que precisan que haxa mobilidade e que se poida estacionar preto.

O dilema para os cascos vellos das cidades, polo menos das cidades españolas é ser lugar-dormitorio, cada vez con menos usuarios, por cuestión de demografía ou de nivel adquisitivo, ou ser lugar-escaparate, onde os servizos existentes non son para os veciños senón para os visitantes. Pero no caso da Coruña aínda non estamos na fase de alarma porque de momento en cada baixo non hai unha tenda de chilindradas para turistas. Quizais porque o casco histórico coruñés é a único das cidades galegas que está nunha beira da cidade, e non no medio, e por iso se foi quedando un tanto a salvo dos asaltos masivos (fóra os episodios de botellón). Tamén pode ser que iso retrasara a peonalización, porque ao non ser lugar de paso para ningures, tampouco sufría un tráfico excesivo.

Pero o perigo real, poñan onde se poñan as prazas para aparcar, e se destine o seu uso a quen se considere, é que a Cidade se converta nunha especie de reserva, vivida unicamente polos seus residentes, como unha desas urbanizacións nas cidades de Sudamérica, con servizos de vixilancia que as manteñen estancas. Non sei cal será a percepción dos seus veciños e dos seus comerciantes. Pero teño a impresión que, desde que a Mariña se converteu, grazas a ese túnel cuxa necesidade algún día seguro que se descubre, e ao precintado do porto para salvagardar unha actividade inexistente, nun descampado inhóspito, parece que os únicos transeúntes son os turistas que van localizar a imaxe da postal e os que baixan dos transatlánticos. A cidade pódese converter nunha balsa de pedra -iso si, amarrada- ou aínda peor, nunha figura desas de mírame e non me toques.