O de hoxe será o seu terceiro concerto nas Festas de María Pita, pero a Susana Seivane segue a emocionarlle formar parte dos festexos da urbe. "Tocar na túa cidade, nas festas grandes, é impresionante", di a gaiteira (Barcelona, 1976), ligada á música desde o nacemento pola tradición do seu apelido. Co seu último lanzamento nunha man, Fa, e o vinte aniversario do seu primeiro disco na outra, a artista prepara para a praza un espectáculo cheo de sorpresas. A súa maxia a despregará desde as 22.30, para dar paso o día seguinte ao rock and roll de Tequila.

Falaba de Fa coma un punto de inflexión na súa carreira, está a cumprir as súas expectativas?

Totalmente. Unha cousa que quería que pasara con Fa é que a xente se sentira representada dalgún xeito. Non só os que son pais, senón todos os que cren no amor superlativo. E está a acontecer, por exemplo, cunha canción coa que quixen representar o que sentín nos meus partos. Tenme vido xente chorando, dicíndome que coa melodía se lembraban dos seus.

O disco ten moito desa faceta compositiva, e tamén novos estilos. Con Fa rompeu cadeas?

[Pensa] Desde o primeiro xa había composicións miñas, pero é certo que, conforme foron pasando os anos, o tratamento das pezas foi máis rockeiro, cando antes era máis tradicional. Teño chiscos a outros estilos de música que me gustan, como o jazz ou o funky. Nese aspecto, si que me deixei de autocensurar, que pode que si que o fixese nos inicios polo que pesaba o apelido Seivane.

O apelido Hoyo tamén tivo peso na súa infancia. Medrou entre ritmos flamencos.

Si, os meus avós maternos foron os que me fixeron ter tanta ilusión pola gaita galega. Viviamos na mesma rúa ca eles, e eu crieime alí porque os meus pais traballaban. Ía coa miña gaita, e escoitaba a Manolo Escobar, Juanito Valderrama... Un dos meus xogos favoritos era tocar esa música coa miña gaita, aínda que eu sempre bebín das fontes tradicionais.

O seu pai e o seu avó foron os seus mestres nesa póla. Que se escoita deles hoxe na súa gaita?

Eu creo que todo. Sobre todo do meu avó, porque para min foi o meu gran referente á hora de ornamentar. Gústame moito como tocaban os vellos gaiteiros, e eu fixábame en como adornaba as pezas. Pero o que se sentou comigo e me ensinou a escala musical nun teclado que tiñamos na casa foi o meu pai.

Segue repetíndose os seus consellos cando sube á escena?

Si, acórdome moito del. Hai sete anos que marchou, e segue estando en nós de moitas maneiras. No xeito de vivir, de traballar, no obradoiro...

Contaba o seu pai que a colleu máis dunha vez imitando a Miguel Bosé.

[Risas] É que iso gústame moito, imitar. Pero non só a min, todos os Seivane son moi bos imitadores! Miguel Bosé encantábame de pequena. Saía pola televisión e eu volvíame tola. Collía o pau da vasoira, poñíame a cantar...

Sona a que era traste...

Si, moito. Liábaas moi gordas. No verán íamos ao Chao, e xuntabámonos alí todos os curmáns. E eu era traste, pero eles aínda o eran máis. E claro, era unha cousa un pouco Zipi e Zape.

Daquela era unha moza. O desinterese da xuventude nunca afectou á súa paixón musical?

Hai épocas, pero creo que nunca me pasou. Eu o que non sabía é que podía dedicarme a isto profesionalmente. Desde pequena tocaba e me encantaba, e cando nos viñemos vivir aquí entrei en contacto con máis xente da miña idade que tocaba, porque en Barcelona eu era a mascota dos centros galegos. Empecei a facer moitos concertos como gaiteira solista con dez ou once anos, pero lembro que non quería que me chamaran para tocar.

Por que?

Ter que tocar en público como solista facíame pasar moitos nervios. Sendo unha máis, perfecto, pero se non, pasábao fatal.

E como superou iso?

Axudoume moito quedar anos despois para tocar cos meus amigos na Cova ou na Repichoca. Pero cando empecei o fixen pola miña familia e por Milladoiro, que me empurraron. A min dábame moita vertixe adicarme profesionalmente á gaita, pero eles dixéronme: "Agora ou nunca", porque estábamos nun momento moi bo, naquel boom dos 90.

Que aconteceu para que a música de raíz se repregase tanto desde entón?

A crise notouse moito. De feito, hai festivais que desapareceron porque deixaron de ter axudas, e outros mantivéronse pero con moitas dificultades. Os festivais de rock contan con moitísimo máis orzamento que outros de folk. Quizais é porque o rock ten un circuíto máis consolidado...

A filosofía do rock é unha cousa ben coñecida. Cal é a filosofía gaiteira?

[Ri] Coma di unha gaiteira que para min é a mellor que hai hoxe en Galicia, Nadia Vázquez: "Se non fósemos valentes, non seriamos gaiteiros". E é unha boa filosofía, porque a gaita é un instrumento co que se sofre bastante. É inestable, tes que coidala como se fora un fillo.

Vostede anda sempre pendente das súas gaitas?

Eu lévoas coas mantas dos nenos cando imos por aí e, se fai moito sol ou frío, non as podo ter fóra porque se desafinan. Hai un dito que di que o gaiteiro pásase media vida afinando a gaita, e a outra media tocando desafinado [risas]. E é verdade. Esa é a filosofía do gaiteiro.