Agroma decotío. Está no baixar a voz, case en murmurios, cando se fala dese familiar con esquizofrenia. No segredo que rodea aquelas visitas ao psicólogo realizadas ás agochadas, ou nesa chamada ao psiquiatra da que ninguén -moitas veces nin os círculos máis íntimos- se chegan a decatar. O tabú sobre a saúde psíquica mantense estes días aínda ben presente, pero perde tamén forza. Son cada vez máis os médicos, os artistas ou os propios doentes os que deciden quitarlle as máscaras aos seus estigmas, e contarlle ao mundo a realidade deste tipo de afeccións mentais.
Na cultura, e concretamente na banda deseñada, a loita atopa hoxe un dos seus alicerces. A corrente xa ten nome, medicina gráfica, e desembarca agora en España logo de fraguarse hai tres anos no mercado estadounidense e anglosaxón. Baixo o seu paraugas reúnese todo un gremio de autores que divulgan cos seus debuxos estes trastornos da psique, ou o que acontece nun hospital de portas cara dentro, ata onde o público non pode chegar. Unha decena deles, tanto locais como de distintas partes do Estado, participarán ata este venres nas xornadas de Coruña Gráfica na Domus, unha nova edición do proxecto de Demo Editorial que se aventura nas posibilidades desta veta.
"Falar de banda deseñada e saúde non é habitual, pero temos moito que dicir en común. O cómic é o mellor voceiro para estes temas complexos, porque permite achegarnos a eles dun xeito máis sinxelo", conta o coordinador do ciclo, Manel Cráneo. Desde que puxera en marcha Coruña Gráfica cinco anos atrás, o debuxante non deixa de buscar novos sectores potenciais para o desenvolvemento das artes gráficas. A medicina, un sector "en expansión" para os creativos, é a ´última das súas descubertas, que explicará nunha charla hoxe ás 18.45 horas a especialista Mónica Lalanda, unha das súas pioneiras no país sobre o fenómeno.
A conferencia, á que seguirá un coloquio con persoal sanitario, será "unha das presencias máis importantes" das xornadas, nas que compartirán as súas experiencias psicólogos, psiquiatras, médicos de urxencias, de cabeceira e artistas. As vivencias que relaten serán en moitos casos persoais, porque o cómic, di Cráneo, é en grande medida material de terapia para quen o crea. Un exemplo é o traballo de Cristina Durán e Miguel Ángel Giner, os ilustradores de Una posibilidad entre mil. A parella, pais dunha nena con danos cerebrais, estará mañá no museo para falar do proceso de realización da súa novela, na que "dan testemuña de como afronta unha familia unha situación coma esta".
Tamén íntima, pero desde o outro lado da xanela, é o relato do autor de El club de las batas blancas, Juan Sánchez-Verde. "Ademais de ser médico é moi bo debuxando, e fixo un cómic sobre o servizo de urxencias con ton reivindicativo, polos problemas que padecen polo exceso de traballo", relata o organizador. O convidado recalará na Domus o venres ás 19.45 horas, pouco despois do paso polo museo de Bea Lema. A creadora, gañadora do Premio Castelao de Banda Deseñada, afondará na súa intervención neste proceso de envorcarse no papel, que practicou na súa obra autobiográfica sobre a enfermidade mental O corpo de Cristo.
Fronte a estes relatos en primeira persoa, haberá tamén traballos divulgativos. Coruña Gráfica contará con autores coma Luis Sendón ou o debuxante de LA OPINIÓN Santy Gutiérrez, que achegarán as súas obras sobre esquizofrenia e consumo de cannabis ao longo de mañá. A pantalla tamén estará presente coa estrea en exclusiva da curtametraxe de Miguel Gallardo, creada en conxunto coa Federación Galega de Dano Cerebral. Una mostra con novelas gráficas sobre saúde psíquica completará o programa, que se resumirá nun volume destinado ao Sergas e a asociacións vinculadas a estas enfermidades co fin de "abrirlles as portas a novos xeitos de divulgar".
