Día Lugrís: Homes mariños e sereas en pé

No que foi o primeiro restaurante da Coruña no que se podía comer á carta, o Fornos, na rúa Olmos, segue a pegada atlántica de Urbano Lugrís, aínda que ninguén poida vela nin saber como está, desde que pechou o restaurante Brasa y Vino, hai xa máis dun ano. O 23 de novembro, caeron á rúa restos da fachada do edificio e, desde ese día, hai unha cinta da Policía Local que prohibe o paso e que alerta de que os frescos que Lugrís pintou no seu teito abovedado e nas súas paredes están en serio perigo.

As asociacións In Nave Civitas e O Mural organizaron onte un percorrido —con consignas incluídas como a de “Aquí están, aquí se ven, homes mariños e sereas en pé”— pola Coruña do autor surrealista, desde o Obelisco ao Orzán para lembralo, si, pero tamén para reivindicar que o seu legado non se perda.

Rodrigo Osorio e Ana Badía, das entidades convocantes, explicaron onte que en xuño de 2021 enviaron ao Concello un escrito urxíndolle a exercer as súas competencias para ver en que estado se atopaban as obras de Lugrís logo de que o restaurante deixase de funcionar e xa non fose posible visitalas. Non recibiu resposta. Tampouco o fixo agora, logo de que caeran cascallos á rúa.

O edificio é privado, pero segundo comenta Ana Badía, o Concello ten a responsabilidade de velar pola conservación deste patrimonio, que está catalogado no Plan Especial de Protección y Reforma Interior de Ciudad Vieja y Pescadería (Pepri), de modo que pode pedirlle á propiedade que deixe entrar os seus técnicos —voluntaria ou forzosamente— para avaliar o estado destas pezas. Se o Concello non responde, explican, hai outra porta á que poden chamar e á que acudirán, a da Xunta, que tamén ten responsabilidade na conservación dos frescos, por seren un ben catalogado como patrimonio cultural de Galicia.

Saben que o reloxo corre en contra das pinturas, porque os andares superiores do inmoble están en estado de abandono, cunha tea verde de obra que agocha o seu interior, pero que deixa ver que hai filtracións de auga e fiestras abertas que ameazan a súa supervivencia. Ademais, canto máis tempo pase, máis difícil e custosa será a rehabilitación, pero se se perden, xa non haberá cartos que paguen ese baleiro.

O arquitecto Marcos Samaniego, que fixo o estudo do mural que estaba no antigo Vecchio previo á súa restauración, fai fincapé en que os materiais cos que Lugrís imaxinaba as súas paisaxes con pinceis non eran da mellor calidade, así que, pintaba sobre cemento, ladrillo, pedra ou terra que, en contacto coa auga, aceleran a súa descomposición. Polo de agora, até que os técnicos entren no edificio, todo son incógnitas sobre os frescos. Do outro lado da cinta policial, había onte unha certeza, a de que a cidadanía quere recuperar este tesouro e que pensa facer esta loita tal e como a Lugrís lle gustaría, cantando pola rúa: “Máis surrealismo e menos derrotismo” ou “Saca a túa vida da lata de sardiñas” e, por suposto, “Van, veñen e van, as ondas do Orzán”.

Suscríbete para seguir leyendo