A maxia atrae e contaxia aos creadores e mesmo lle pon aura, como lla pon aos santos e ás santas da Corte Celestial, que por ter xa teñen maxia dabondo por ser partícipes, tras a portería de San Pedro, no contubernio da Corte Celestial. Pois serán mulleres e homes santos e magos o tema preferido e inspirador para aquel pintor, bardo e mariño, como un novo Ulises, sempre frustrado na constante busca imaxinaria de universos surrealistas terrestres e asolagados no azul que caracterizou ao pintor flamenco Patinir. Sempre na súa filosofía o mundo Atlántico, as relacións portuarias e tabernarias, ao son das buguinas, a seguir estelas de ardora na mar e estrelas na noite. Claro que nos estamos a referir ao creador coruñés Urbano Lugrís. Non é pra menos pra quen de neno recibiu a beizón do remuíño de luz do Faro de Hércules. Ben sabía e podería contalo mellor o poeta e polígrafo coruñés González Garcés.

Inspiradores Santos, Reis e Magos, excelente materia prima pra fantasía da Terra Meiga. Comezando polos santos mariñeiros, protagonistas de "navigatios" que estarán entre as predileccións de Lugrís, cun algo de Breogán de periplos célticos ou dun Ulises. A bogar por océanos de illas misteriosas, as Cies, Azores, as Skelling... como oasis nun deserto de auga salgada. Asuntos que seduciron a Xulio Verne e por medio illas e cidades asolagadas, a Atlántida, Is, Valverde, Antioquía e que pola noites máxicas deixan escoitar as campás das súas antigas torres. Creacións arredor do San Brandan, do San Telmo, do San Amaro,da Santa Trahamunda ou da Santa Mariña... e das súas tentacións peregrinas. Sen esquecernos da restra de santiños panteístas, como os bretóns e os irlandeses, célticos, amigos e conversadores con paxariños, con lobos ou con cervos, como San Ero, San Froilán ou o San Mamede... Santoral, Flos sanctorum galaicorum nimbado de maxia. Entre a nómina de santos magos, os santos astrólogos, que se orientan polas estrelas, deixando na incerteza inmensa de mares ou de desertos a pegada marcada do seu paso, ronseis de luz. E entre eles os Santos Reis Magos, e convén dicilo así coas tres categorías ben marcadas e de vello, tan acollidos en Galiza, sobrevivindo rebeldes entre o supermercadeo. E máis se pon no brete e esperpentizará na democrática competencia de señores do saco do Nadal. Queridos por ser peregrinos: que si os Magos en Oriente van cara a un berce, neste noso Occidente os peregrinos van cara un sartego... ambos guiados polo estrelecer das galaxias da esperanza. E velaí os Santos Reis Magos cantados en panxoliñas, representados, como en ningunha outra parte en tímpanos, como animando aos camiñantes a deixarse levar pola poesía e a maxia. Por algo o poderoso cardeal Rodrigo de Castro quixo ter e tivo no seu Escorialillo de Monforte de Lemos o mellor tríptico á Epifanía, obra de Hugo van der Goes, e alí se venerou até o 1913, en que o señor Duque de Alba déuselle por vendelo a escondidas, pra ollalo hoxe na berlinesa Gemäldegalery, xa esvaído o seu relato galego.....

É Galiza, fisterra céltica de Magos e de Meigas, patria do mesmo Prisciliano, con algo de druída, condenado e decapitado por prácticas de mago, entre tantos outros, mesmo de bispos composteláns con poderes sobrenaturais. Así é que, entre tanta veneración aos Magos, representados en retablos de igrexas, entre as sombras catedralicias, como non ían ter templo propio e máxico en Galiza. Era este un dos asuntos pendentes, fantasías entre o divino e o humano, encaixe de realismo e surrealismo máxico, tentando fuxir do gris e dos grandilocuentes cánticos do nacionalcatolicismo, a metade do século XX. Algo así, entre outras, no 1948 estrebillaban sobre as mesas de mármore da taberna viguesa do Elixio. Alí trocaban poesía e fantasía o humanista e experimentado Xosé María Álvarez Blazquez, Xosé María Castroviejo, especialista en temas artúricos e en nigromancias e Cunqueiro, que non quedaba atrás en temas de misterio e menos aínda esoutro compañeiro de parladoiro, o coruñés Urbano Lugrís. E dáballes voltas como os Santos Reis Magos, os mais magos de todos os magos, non tiñan templo propio neste Cabo do Mundo. Matinaban que, de ter templo e tratándose de magos habería que poñer no seu proxecto esa mesma parte creativa e milagreira, como mesmo fixera un mago ou unha meiga, con saberes de sorteira, astonomía, de adiviñación...: escoller o sitio, tería que ser á beira do camiño, entre Océano e a Terra, "orientado"...e canto se faga sería aplicando compás, cartabón e chumbada, buscando a harmonía, a mística do o Número Áureo, resumindo na obra os saberes de Euclides, de Platón, de Durero... Xeometrías ou cosmogonías nas que xa caera a vivarense Maruja Mayo que mesmo pisará estes lugares do Morrazo.

O mestre deseñador e arquitecto do templo aos Magos sería Urbano Lugrís González, o sitio elixido sería o camiño do Cemiterio de Bueu, lugar do Valado, nos vellos camiños das meigas do Morrazo, entre Aldán, Moaña e Cangas.

É así se deseñou e se fixo nos anos cincuenta ese pequeno prisma rectangular de pedra, como unha caixa-sorpresa á que compre poñerlle a poesía que cada un leve: paredes en relación cos Catro Elementos, coas Catro Estacións, coas Catro Etapas da Vida... Así xa non so a cidade de Colonia se gabaría de ter templo e altar maior coas reliquias dos tres Magos. Así en Galiza facíaselle xusta honra aos tres magos incrustados na tradición popular, tema do que xa se tiña encargado o mesmo Valle Inclán, pese ao seu ateísmo campante honrounos en contos memorables e usando os seus nomes, noutrora tan frecuentes en Galiza.... E pra concluír demostrando que haber hainos, mesmo don Ramón María morreu un día de Reis, como Castelao ou o mesmo Isaac Díaz Pardo... cousas do natural e do sobrenatural que pasan.

Pois velaí no camiño do Cemiterio de Bueu a Capela do Santos Reis, mesturada coa paisaxe e o tempo, entre arqueoloxías castrexas e romanas, con símbolos estelares do ceo e cunchas do mar labrados na pedra...os rumbos nos camiños da vida... Urbano Lugrís sempre cavilaba as súas obras como intervencións, en relación coa parte inmediata e todo co conxunto. Lugrís era un gran decorador, todo tería sentido no seu contexto, e aínda así deixamos perder decoracións tramadas por el, sempre co toque de cuarto de vello lobo de mar, de lembranzas.

Capela con altar presidido por un tríptico cos tres Santos Reis Magos, dentro desa maxia que impregnaba a obra do coruñés. Templo que tería algo de taberna, con todo o sublime que debe significar unha taberna. Templo-Taberna onde se valora e se sinte o milagre do pan e do viño, "produtos da terra e do traballo...", como ben di o sacerdote que misa. Máis taberna e templo están degradados e as súas mensaxes tamén . Por esa mesma incultura deixamos perder tantas decoracións integrais que deseñou Lugrís para os barrios mariñeiros da Coruña, ou de Malpica non se entendeu a lección de aureolar ou dignificar unha cultura.

Porta coroada por unha cruz que se redondea en sol céltico e en cada doela labrado un símbolo da odisea da vida; canicelos con cunchas de Venus, en coverxencia e diverxencia de radios vida-morte, esa Venus que se fai María; en cada punto da Rosa dos Ventos un santiño galego pra orientar nos camiños. E a ambos os dous lados desa entrada en cada súa fornela, a imaxe de María e noutra o San Xose, os dous pais dun milagre.

Lugrís morreu en Vigo, foi cando retomamos a alma do neno que fomos, cando semellan brillar máis a estrelas e as cidades e os fogares se decoran de luce e esferas penduradas, cando se instalan nacementos de cartón e sobreira con figuras de barro, e de porta en porta se cantaban panxoliñas e se daban aguinaldos, na véspera dunha Noiteboa do 1973.