Ninguén podería competir con Zizek á hora de empregar recursos da cultura popular, nomeadamente do cine, para interpretar a realidade ou exemplificar as máis complexas nocións teóricas. A súa lectura en clave lacaniá de Matrix é unha mostra abraiante de fusión entre o rigor e a profundidade do pensamento analítico e a sutileza mordaz da percepción estética. Zizek asume, deste xeito, dúas máscaras en apariencia imposibles de conciliar baixo o mesmo rostro: a do mestre e o bromista, a academia e a subversión.

Porén, por unha vez, non estamos de acordo coa metáfora fílmica escollida polo mestre esloveno nesta ocasión. Nun artigo ad hoc publicado o marzo pasado, o mestre esloveno escollía a "Técnica do Corazón Estourante de la Palma de Cinco Puntos" da película Kill Bill II de Tarantino para amosar o horizonte de posibilidades aberto pola crise do coronavirus, é dicir, unha ocasión perfecta para rematar dun só golpe coa actual fase antropófaga do Capital que denominamos Globalización. Nós pensamos que hai una peli mellor para este momento: Tiburón.

Tiburón, Jaws en inglés, dirixida por Steven Spielberg en 1975 pon de manifesto con asombrosa exactitude os mesmos dilemas colectivos aos que nos enfrontamos nestes momentos: un organismo natural e monstruoso, unha quenlla branca, especializada nunha dieta a base de carne humana, rolda as praias dunha apracible vila turística nunha illa da Costa Leste norteamericana, Amity Island, á procura de novas vítimas.

Calibrando as consecuencias económicas do pánico suscitado pola presenza da gran quenlla na economía local baseada nas praias, o alcalde de Amity, Vaughan, toma unha decisión que ha custar vidas: a da censura, agochar a existencia do monstro, a súa patente ameaza ata que as evidencias, as súas novas vítimas, o obrigan finalmente e demasiado tarde a pechar as praias. Velaquí a xestión en clave neoliberal da crise -de Johnson a Trump- na que prevalece a maximización do lucro a curto prazo con independencia do seu custe humano ou ecolóxico.

Na segunda parte da película comeza a caza do monstro. O xefe de policía Brody embarca xunto co oceanógrafo Hooper no paquebote do vello lobo de mar Quint co propósito de procurar e destruír o terror branco. As reminiscencias a Moby Dick, lectura escolar obrigatoria para os bachilleres norteamericanos, tornan obvias nesta fase. Quint asume en clave persoal a caza da gran quenlla para consternación duns compañeiros de viaxe que asumen a misión desde o sentido do deber policial ou do saber científico. Finalmente, non penso que lle vaia facer o spoiler a ninguén a estas alturas, o vello mariñeiro acaba como Ahab na boca do gran peixe e será vingado, no clímax da película, polo xefe de policía Brody-Ismael, a quen roldará, así a todo, o espírito do monstro branco eternamente nos seus soños ou en cada sombra nas ondas que chegan ás praias onde, novamente, gozan os turistas alleos á traxedia pasada.

Cómpre, desculpen a moral, facer Brody agora e deixar atrás o Vaughan que nos desgoberna, parar a máquina e recoñecer que precisamos outro xeito de habitar as praias.