“Non hai documento de cultura que non o sexa, tamén, da barbarie”, poucas veces a máxima de Walter Benjamin cobra tanto significado como na lectura do catálogo de bens do Pazo de Meirás. Ducias de esculturas e tallas en pedra ou madeira, cadros de temática sacra de diversos estilos e idades, retablos, pías bautismais e outras composicións plásticas todas elas —agás no caso das estatuas de Abraham e Isaac— de orixe descoñecida.
Unha orixe descoñecida que non esclarece o informe de urxencia dos peritos da Xunta e que constitúe, en si mesma, unha testemuña da barbarie, a mostra dun xeito de proceder baseado no puro dereito de conquista, na parte do botín que o exército vencedor lle entregaba ao seu xeneral a xeito de primicias logo da batalla. Unha vitoria, neste caso, obtida sobre o propio pobo, tratado como estranxeiro, como unha colonia, e que na súa condición de vencido perdera todos os seus dereitos, incluído, por suposto, o de propiedade, que lle foi confiscada en moitos casos para pagar o esforzo de guerra ou pola simple a cobiza do bando gañador.
E que queremos nós para Meirás? En primeiro lugar, que non sexan excluídas do deseño do seu futuro as entidades protagonistas da súa recuperación, como a Asociación pola Recuperación da Memoria Histórica, a Suárez Picallo e outras que formaron parte no seu día da Xunta Pro Devolución do Pazo. En segundo lugar, consenso na definición dos novos usos do Pazo e xestión directa do mesmo mediante un consorcio público formado, entre outros, polo Estado, a Xunta, a Deputación e o propio Concello de Sada. En terceiro e último lugar, respecto absoluto á vontade da propia veciñanza de Sada que hoxe representa o seu alcalde, Benito Portela.
Nada impide, porén, que certos traballos comecen de inmediato, como é a catalogación e dixitalización dos restos da biblioteca pardobazaniá conservada no Pazo, un labor que só lle pode corresponder á Real Academia Galega, xestora do Museo Pardo Bazán e promotora dos eventos do primeiro centenario da súa morte o ano que vén.
