O mellor algoritmo da historia

Hai moitos candidatos para o premio ao mellor algoritmo da historia. Aquí tamén teñen relevancia os gustos persoais. Por exemplo, hai quen pensa que é o algoritmo de Euclides, que este enunciou tres séculos antes de Cristo. Este algoritmo permite calcular o máximo común divisor de dous números. Para o 16 e o 25, que son números coprimos, é o 1, mentres que para o 16 e o 40 é o 8. Podemos dicir que sentou as bases da algorítmica. Outro posible candidato á medalla de ouro é o algoritmo de Dijkstra, de mediados do século pasado, que permite atopar o camiño máis curto nun grafo, algo cunha aplicación enorme en redes de comunicación e telecomunicación, por exemplo. Póñolles un terceiro exemplo para completar o podio: o algoritmo RSA, que cumprirá medio século nun par de anos e que permite o cifrado asimétrico baseado na factorización, algo esencial para poder realizar comunicacións dixitais seguras, polo menos ata que chegue a computación cuántica.

Tómese agora uns segundos, quizais algo máis, para pensar cal é para vostede o mellor algoritmo da historia. Se xa o fixo, vou dicirlle cal considero eu o algoritmo máis importante de cantos hai: trátase do que guía a evolución das especies. Pode que puxeran cara de desconcerto ao lelo, pero voullo explicar. A evolución é un algoritmo descentralizado e masivamente paralelo que segue un proceso repetitivo, sistemático e baseado en regras relativamente simples, transformando as entradas en saídas de maneira previsible no xeral (aínda que imprevisible nos detalles). As entradas son todo aquilo que condiciona a supervivencia e a reprodución dos seres vivos, incluídos estes e as súas interaccións entre si e co medio no que viven. As saídas son os resultados que xorden despois de aplicar, xeración tras xeración, as regras de variación, herdanza e selección.

De feito, no ámbito da informática os denominados algoritmos xenéticos están inspirados na evolución natural para optimizar solucións a problemas complexos, como pode ser atopar a mellor disposición da mercadoría nun contedor co obxectivo de optimizar o uso do espazo dispoñible.

Na evolución das especies non hai obxectivos. Non se trata de correr máis, consumir menos, voar ou respirar, aínda que, se calquera destas cousas serve para que os individuos dunha especie se adapten mellor ao medio, vivan máis e, sobre todo, teñan máis descendencia, esa especie prosperará, aínda que vaia cambiando aos poucos co tempo. De non ser así, será un intento errado, e máis ou menos fugaz, de adaptación ao medio.

Aínda que a evolución non ten fins, si ten consecuencias, evidentemente. Podemos pensar que as consecuencias son os cambios continuos nos seres vivos que nos fan diversificarnos entre os nosos conxéneres e con aqueles que viviron e vivirán noutros momentos da historia do Universo.

A evolución non ten fins nin metas —agás para quen crea que alguén as puxo aí con intención—, pero ten consecuencias. Para min, a máis interesante de todas é a creación da intelixencia, incluída a artificial. Pero disto falaremos outro día.

Suscríbete para seguir leyendo