"Parece que algunhas prestacións do sector están feitas para que non poidamos cobralas"

Rita Míguez, patroa maior de Arcade (Pontevedra), foi elixida recentemente presidenta da nova Asociación Nacional de Mujeres de la Pesca (Anmupesca), organización impulsada pola patronal española Cepesca e que agrupa doce asociacións de mariscadoras, redeiras e armadoras de Galicia, Andalucía e Valencia. O obxectivo principal desta nova federación é darlles "visibilidade" ás mulleres que integran o sector marítimo-pesqueiro e procurar solucións para os seus problemas concretos.

-Cales son as causas da falta de visibilidade das mulleres no sector do mar?

-Sempre se pensou que era un sector de homes e eu creo que as mulleres fixeron moito traballo desde hai quince anos, cando se comezaron a asociar, para rematar con esa percepción. Loitouse moito, pero aínda queda por facer. Somos moitas as mulleres que nos adicamos á pesca e moita xente aínda non o sabe, por iso creo que será importante obter esa visibilidade. En xeral, animo ás mulleres a que participen nos órganos directivos dos sectores aos que pertencen.

-Ten consecuencias na súa situación laboral?

-Si, sen dúbida. Levo como mariscadora dez anos en Arcade e mentres as mulleres non chegamos á presidencia do marisqueo, e despois, no meu caso, a ser patroa maior, non se nos escoitaba. Tiñamos problemas, pero recibiamos oídos xordos. Ao poder dirixirte á Administración e asistir aos encontros nos que se toman decisións é cando te decatas do papel que xogabas ata ese momento.

-Como planeades mellorar esta situación?

-Acabamos de comezar. Polo momento, temos pensado facer asembleas e foros de mulleres para que poidamos falar, expor os nosos problemas e intercambiar experiencias. Unha vez que saibamos cales son as principais demandas, dirixirémonos a quen nos teñamos que dirixir e intentaremos dialogar e buscar solucións.

-En que órganos de decisión van estar presentes?

-Iremos a todas as reunións de tomas de decisións que nos afecten.

-Por que non se integraron asociacións do Cantábrico en Anmupesca? Hai posibilidade de ampliar a asociación? Iniciaron contactos neste sentido?

-As asociacións do País Vasco están convidadas a unirse e, aínda que en principio non quixeron integrarse, a oferta segue en pé. Buscamos o máximo número posible de asociadas.

-Anmupesca naceu impulsada por Cepesca, pero os armadores e as empresas son responsables da mala situación das mulleres, polo que pode que as súas demandas choquen coa patronal.

-Iso é certo. Nós o que pretendemos é defender os intereses, tanto sociais como económicos, de todas as mulleres do sector, sexan redeiras, mariscadoras ou empregadas das conserveiras. Os de todas, e fronte a quen sexa necesario.

-A mudanza da Ley Reguladora de la Protección Social de las Personas Trabajadoras del Sector Marítimo y Pesquero do ano pasado supuxo unha oportunidade perdida para as mulleres?

-Temos que seguir loitando para que se recoñezan prestacións polos problemas concretos dos traballos das mulleres do mar, e tamén para mellorar o sistema de acceso ás que xa temos recoñecidas. No sector marisqueiro estamos co problema das toxinas. Temos dereito a un paro remunerado, pero hai que pedilo a comezos de mes. É dicir, se a toxina aparece a mediados de mes, non podes solicitar a prestación. Parece que algunhas cousas están feitas para non poder cobralas, o que non ten sentido. Despois, nós coñecemos os problemas do sector galego, pero hai que poñer en común os de todas as mulleres que integran a asociación, tamén de Andalucía e a Comunidade Valenciana. Pode que sexan semellantes aos nosos e pode que haxa algún moi diferente.

-O Goberno vén de recoñecer a actividade das redeiras mediante unha medalla. Declaración de intencións ou simple xesto?

-É certo que as institucións poden facer máis por nós, pero elas loitaron moito para conseguir ese recoñecemento. Están a traballar moi ben, fixeron moitas cousas, como a federación galega, e tamén están a diversificar o seu traballo.

-Galicia perdeu o 41% das súas mariscadoras a pé desde 2001. Como se pode parar esta sangría de empregos?

-Traballando ben e dándolle un valor ao noso oficio, facéndoo atractivo para as novas xeracións. É un bo momento, xa que a xente volve ao sector durante a crise. O ano pasado concedemos 20 novos permisos de marisqueo en Arcade e solicitáronos 100 persoas.