Houbo un tempo en que os apocalípticos inzaban os papeis anunciando o apocalipse da comunicación escrita. A televisión primeiro e logo toda a chirimbolada electrónica, da que o paradigma era a internet, ía rematar coa linguaxe verbal, ou polo menos coa sintaxe tal e como a coñeciamos, de suxeito, verbo e predicado, ou como se lle chame agora. Eu lembro mesmo noticias arrepiantes, como que un estudo de non sei que universidade -europea, e mesmo británica, non pensen- que demostraba que os polgares da rapazada evolucionaran de tanto usalos para darlle á tecla para mandar sms (naqueles tempos xa remotos nos que os móbiles tiñan teclas e se mandaban sms). "Evolucionaran", nada menos. Non é que, como calquera que utilice algo moito, sexa un dedo ou o nariz, vaia collendo unha destreza progresiva, senón que mentres aos burros dos nosos antepasados (falo dos antepasados mesmos, o homoerectus e o homohabilis, non dos animais de carga que puidesen ter) lles levou millóns de anos desenvolver o polgar prénsil que os acabou conducindo ao estadio de ser máis ou menos humanos, uns rillotes incapaces de usar á vez suxeito, verbo e predicado daban re-evolucionado os seus en pouco tempo a base de fedellar nas gameboys e nos nokias. Si que era para marabillarse e para tremer, a un tempo.

Non obstante, todo quedou, como sempre, en que non era para tanto. As novas xeracións non son tan verbais como as vellas, simplemente por falta de adestramento. Cando non tes outra cousa que facer que escoitar e falar, falas e escoitas mellor, o que non quere dicir que teñas máis ou mellores cousas que dicir ou que contar. Poñendo en comparación as adolescencias que efectivamente coñecín, a miña, coa súa educación sentimental baseada na literatura, o cine e o rock'n'roll e a actual, enYouTube, os videoxogos e un ruído que extraen dos altavoces dos móbiles, a de agora será de expresión oral monosilábica, pero a nosa o que facía era expresarse cunha verbosidade igual de exuberante e de baleira que o despregue de emoticonos das mensaxes de WhatsApp das de hoxe. En resumo, os adolescentes en xeral senten tanto que non se explican nada.

Pero o xénero epistolar que tanto botan algúns de menos, en vez de morrer, inza como os plumachos eses da pampa. Se de Voltaire pasma que escribise, segundo se lle bota, vinte mil cartas na súa vida, hoxe moitos acadan esa cifra. Contabilizando mails, post, twitters e comentarios en Facebook, calquera persoa con certas pretensións de sentar cátedra e/ou pasar á historia e moito tempo, normalmente pagado por unha institución, pode superar amplamente ao bo de François-MarieArouet. O grave inconveniente do xénero epistolar clásico é, como reflicte toda a literatura que o consagra, o servizo de correos: a demora en recibir a resposta. Pola contra, a vantaxe inmensa das modernas tecnoloxías para o grafómano (que non é o mesmo que o gramófono, aínda que normalmente teña tamén tendencia a xirar arredor de si mesmo e un altofalante elevado) é a mesma que tiña a primeira metralladora Gatling: unha tal capacidade de disparos por minuto que nun cando apareceu ningún exército a quixo pola mortaldade que suporía. Desgraciadamente, os grafómanos de hoxe non teñen a consideración e a humanidade que tiñan os militares de antes.