Desde hai anos a redución de programación de teatro galego en Galicia vai en aumento. Non só porque se programen menos obras de grupos galegos, senón porque estes teñen poucas funcións e a explotación e distribución dos espectáculos resulta irrisoria. O que nestes últimos anos era un comentario xeneralizado entre a profesión e que comezou a ser un rumor entre o público desde hai un tempo, nestes meses entre moitos actores e actrices comeza a debuxarse como unha certeza ineludible: Imos para atrás. E non falo tanto do que acontece na nosa cidade como do que ocorre en moitas vilas onde, hoxe, prefírese traer compañías de fóra a compañías galegas, esquecendo, deste xeito, a importancia que para a normalización do noso idioma tivo esta actividade artística. Como tampouco hai moito máis que engadir, creo que a mellor maneira de explicalo é que lean esta pequena peza que escribín para a ocasión e que reflexa o sentir de moitas e moitos fillos de Talía no noso país.
"ELA. -Mala amiga, esa que escoitou un rumor e non desmentiu a calumnia. Obrou á maneira dos artistas: foi harpía que envexa, e non celebra, o triunfo dos seus semellantes. (Cambia.) Pero que texto, por favor. E todo por quedar aquí. Eu non quero coñecer outros países, nin me gusta a novidade, nin teño espírito aventureiro, nin Galiza se me fai pequena. Eu non quero emigrar para triunfar. Quero traballar aquí. Ser actriz aquí. Habitar nos teatros do meu país. Ser parte do sangue da cultura desta terra. Non son comunista, nin anarquista, nin fascista, nin socialista. Son unha artista dun lugar único, irrepetible, universal. Estou encasillada e só me chaman para facer teatro poético. E vou farta. Quixera facer dramas, comedias, espectáculos de acción. Pero nada, só me ofrecen poemas, poemas e máis poemas. E eu non quero marchar, aínda que fora me ofrezan un musical, porque eu sempre quixen facer un musical. Non sei que fago repetindo os versos deste poeta que tanto me admira e do que eu non gusto. Se a obra está ben. Fala da calumnia e da envexa, e eses son temas que sempre me atraeron, pero é o décimo noveno espectáculo poético teatral que fago na miña vida. Entristéceme ser desagradecida co autor e entristéceme pensar que vou renunciar á gloria no estranxeiro por este drama interior sobre as teimas dos artistas. Pero máis me doería sentir a lonxanía do esplendor que na miña alma provoca a ollada do Atlántico. Non, eu non quero emigrar. Non teño espírito aventureiro, nin Galiza se me fai pequena. Eu son deste lugar e desta angustia. Ademais, se eu o único que quero é facer da sobriña de Corto Maltés nunha obra de vangarda, ou algo así".
Creo que a obra explica o que moitas e moitos traballadores da escena sentimos neste momento actual. A crise non axuda. E o teatro sempre estivo en crise. Certo. Pero, cando os idiomas non son poderosos, a crise convertese en extinción. E desculpen o ton apocalíptico, mais crean, non esaxero demasiado. Cando menos, non máis do que adoito facelo.
