Endometriose, a dor silenciada: “Se coa regra non podes facer vida normal, algo vai mal”

Como un berro profundo, punzante e amargo, a dor causada pola endometriose condiciona o día a día dunha de cada dez mulleres en idade fértil, ao redor de 60.000 galegas. Aínda así, son poucas as que coñecen esta enfermidade, e menos aínda as que manexan información sobre os seus síntomas. Un silencio que arrincona ás afectadas, e que desde quererENDO Mulleres con Endometriose buscan romper. “Se a regra non che deixa facer vida normal, é que algo vai mal”, proclaman, desde esta organización galega, para reivindicar a importancia de acudir ao médico e saír da consulta cun diagnóstico que, aseguran, adóitase demorar “unha media de oito anos”. “Todos entendemos que a dor é unha sinal de alarma do noso corpo, que nos avisa de que algo pasa, pero a dor da regra non. Por que? Porque a temos todos os meses? A dor é dor”, resalta Cristina Fernández, presidenta da asociación.“Estou a falar de mozas que caen redondas ao chan, con vómitos, con mareos, que teñen que ir a Urxencias... a dor causada pola endometriose non é unha leve molestia”, asegura.

A endometriose é unha doenza “crónica” e “estróxeno dependente” consistente no crecemento de endometrio, o tecido de revestimento do útero, noutras partes do corpo, “en forma de implantes”. “A endometriose é o crecemento de células similares ao endometrio, a capa interior do útero, que se enche de sangue con cada ciclo da muller, cando espera que o óvulo fecundado implante e, en caso de que non sexa así, prodúcese a regra. Esas células que crecen noutras localizacións, compórtanse do mesmo xeito, o que sucede é que, neste caso, a sangue non ten saída, de modo que se forman pequenos quistes, que pouco a pouco aumentan de tamaño”, explica Fernández, quen especifica que esas “outras localizacións” nas que poden estar “esos implantes ou quistes” son “moi diversas”. “No tabique rectovaxinal, nos riles... mesmo temos socias con endometriose nos pulmóns, no embigo (ás que cada vez que lles vén a regra, sangran por esa cicatriz), no nervio ciático, no peritoneo... as localizacións son moi variadas, e dependendo de onde estén, e do tamaño do propio quiste, poden producir moitísima dor”, subliña a presidenta de querENDO, quen insiste en que o “gran problema” da endometriose é que “non se saben ben as causas, porque non se investiga”, e isto conleva que tampouco haxa “un tratamento específico”.

"O gran problema da endometriose é que non se saben ben as causas, porque non se investiga, e isto conleva que tampouco haxa un tratamento específico”

Cristina Fernández

— Presidenta da asociación querENDO Mulleres con Endometriose

“Existe unha guía de atención ás mulleres con endometriose, elaborada polo Sistema Nacional de Saúde (SNS) no 2013, con revisións posteriores. Este documento é un protocolo para que os médicos de Atención Primaria saiban como tratar ás mulleres cando aparecen polas súas consultas cunha dor de regra tremenda. O problema é que esta guía é unha gran descoñecida tamén, aínda que pareza incrible”, sostén Cristina Fernández, quen incide na importancia de “facer un diagnóstico temprano, aínda que non haxa un tratamento que cure a endometriose” porque “adóitase demorar unha media de oito anos”. “Canto antes teñan as afectadas un diagnóstico, antes poderán programar certos aspectos da súa vida fértil que seguramente sexan importantes. Na asociación temos alguna moza á que con 22 anos dixéronlle: ‘Se queres quedar embarazada, dada a evolución da túa endometriose, tes un ano’. De feito, a moitas mulleres da asociación detectáronnos a endometriose despois de intentar quedar embarazadas, non poder e xa nos din: ‘Agora xa é tarde’. E iso é un mazazo tremendo”, recoñece.

Aínda que hoxe conmemórase o Día mundial da endometriose, todo marzo é o mes dedicado a esta enfermidade, e as afectadas aproveitan para poñer sobre a mesa as súas reivindicacións que, no caso de Galicia, inclúen a creación de “unidades multidisciplinares” para mellorar a súa calidade de vida. “Agora mesmo, nas sete áreas sanitarias galegas hai consultas específicas de endometriose, pero non é suficiente”, advirte Fernández, quen insta ás institucións a “dar a coñecer esta enfermidade, facendo labores de divulgación”. “E o que precisamos, xa como doentes, son unidades multidisciplinares, pois a abordaxe da endometriose ten que implicar a moitos profesionais, doutras tantas especialidades, que traten á muller en conxunto, e todas as partes do seu corpo que se ven afectadas por esa doenza: xinecólogos, radiólogos, internistas, médicos de dixestivo, urólogos... e tamén fisioterapeutas, anestesistas, psicólogos, nutricionistas (porque se tes unha inflamación máis ou menos crónica, coa alimentación moitas veces no curas, pero todo axuda)...”, enumera a presidenta de querENDO, quen incide en que a endometriose “non é unha doenza exclusivamente xinecolóxica”.

"As consultas específicas que hai nas sete áreas sanitarias galegas limítanse ao tema xinecolóxico. Fanche un seguimento máis personalizado e exhaustivo, pero iso non é suficiente; a abordaxe ten que ser multidisciplinar"

Cristina Fernández

— Presidenta da asociación querENDO Mulleres con Endometriose

“As consultas específicas que hai nas sete áreas sanitarias galegas limítanse ao tema xinecolóxico. Fanche un seguimento máis personalizado e exhaustivo, pero iso non é suficiente, porque os implantes da endometriose moitas veces están no peritoneo, nos intestinos, nos riles... por iso, necesitamos un equipo multidisciplinar de facultativos que se xunten e traten todas as partes afectadas da muller en conxunto”, reitera, e conclúe: “Das 60.000 afectadas pola endometriose en Galicia, entre o 12-15% están en grado catro, o máis grave. Iso son case 15.000 mulleres en toda a comunidade galega. Esas 15.000, polo menos, necesitan unha unidade multidisciplinar onde se trate a doenza no seu conxunto”.

Suscríbete para seguir leyendo