José Rodríguez, elixido Científico Galego do Ano no bicentenario do seu falecemento

José Rodríguez González acaba de ser elixido pola Real Academia Galega de Ciencias como Científico Galego do Ano, coincidindo co bicentenario do seu falecemento. Trátase, segundo explica a institución académica, dun “científico no sentido moderno do termo e, para moitos, o primeiro de Galicia”, e resalta “a súa loita desinteresada pola ciencia”.

O acto central da homenaxe ao coñecido como o matemático de Bermés por ter nacido na parroquia lalinense de Santa María de Bermés, terá lugar o 8 de outubro, aínda que durante todo o ano haberá diferentes actividades.

Traxectoria

José Rodríguez González (Lalín, 1770-Santiago, 1824), foi un dos científicos europeos máis brillantes da súa época e profesor da Universidade de Santiago, con grandes aportacións non só ás matemáticas, senón tamén á xeometría, á astronomía, á xeografía e á mineraloxía. Dunha familia humilde de labregos, puido estudar grazas á protección dun tío eclesiástico, completando a súa formación en Gramática, Aritmética e Latín. En 1790 obtivo o Bacharelato en Filosofía e en 1795 o de Teoloxía. Formouse en Matemáticas e Física de maneira autodidacta a través das lecturas dos traballos de numerosos científicos. En 1802 logrou, por oposición, unha cátedra de Matemáticas no preparatorio da Facultade de Medicina da USC. O tribunal remitiu un informe ao rei Carlos IV cualificando a Rodríguez de “xenio”.

Accedeu a varias universidades europeas, en particular como docente de Astronomía. En 1806 foi nomeado comisario español nunha expedición internacional cuxa misión era medir o Meridiano de Dunkerque a Basilea. Esta medición foi fundamental para o establecemento da unidade de medida de lonxitude, o metro, a partir da cal se establecerían as unidades do resto de magnitudes que conforman o actual sistema métrico decimal. Foi o matemático que situou a Lalín (lugar de Fonte Castiñeiroa, no Vento) como o quilómetro cero de Galicia, e en Londres demostrou empiricamente a teoría de Newton sobre que a terra era achatada nos polos.