Día mundial del Riñón

Enfermos renales urgen "igualdad" en el acceso a diálisis domiciliaria en Galicia: "A cifra de pacientes nesas técnicas é moi, moi pequena"

"Os nosos riles son terriblemente silenciosos. Por iso é que debemos facernos unha analítica unha vez ao ano", aconsejan desde Alcer Galicia

De izqd. a dcha., Nerea Álvarez, trabajadora social de Alcer A Coruña; Javier Pérez Fontán, jefe de Nefrología del Chuac; Rocío Sampedro, vocal de Alcer A Coruña; Javier Rodríguez Rivera, urólogo y coordinador de Trasplante Renal del Chuac; Alfredo Saborido, vicepresidente de Alcer A Coruña; Luis Verde, gerente del área sanitaria de A Coruña y Cee; Amparo San José, subdirectora de Humanización y Atención a la ciudadanía; Fernando Mosteiro, coordinador de Trasplantes del Chuac; y Francisco Encinar, secretario de Alcer A Coruña.

De izqd. a dcha., Nerea Álvarez, trabajadora social de Alcer A Coruña; Javier Pérez Fontán, jefe de Nefrología del Chuac; Rocío Sampedro, vocal de Alcer A Coruña; Javier Rodríguez Rivera, urólogo y coordinador de Trasplante Renal del Chuac; Alfredo Saborido, vicepresidente de Alcer A Coruña; Luis Verde, gerente del área sanitaria de A Coruña y Cee; Amparo San José, subdirectora de Humanización y Atención a la ciudadanía; Fernando Mosteiro, coordinador de Trasplantes del Chuac; y Francisco Encinar, secretario de Alcer A Coruña. / Cedida

La enfermedad renal crónica afecta al 15% de los adultos españoles, sobre todo, a varones de edad avanzada y con otras patologías asociadas, como diabetes o enfermedad cardiovascular. Su incidencia se incrementó más de un 30% en la última década, situándose por encima de los 1.400 pacientes por millón de población, no obstante, la tasa de infradiagnóstico es también muy elevada, superior al 40%, debido a que sus síntomas son poco reconocibles al principio, lo cual dificulta su tratamiento y manejo clínico.

“Os nosos riles son terriblemente silenciosos. Cando hai unha sintomatoloxía é porque xa estamos en estadíos especialmente avanzados. Por iso é que debemos facernos unha analítica unha vez ao ano”, aconseja Alfredo Saborido, vicepresidente de la delegación coruñesa de la Federación Alcer Galicia, en el Día mundial del Riñón, que este año se conmemora bajo el lema Promoviendo la igualdad en el acceso a la atención sanitaria.

“Desde Alcer Galicia centrámonos no tema da diálise domiciliaria porque, a pesar de que cando se fala de intervención en persoas con enfermidade renal sempre se fala de optar a calquera dos tratamentos, esto non está sendo unha realidade, nin a nivel autonómico nin a nivel estatal. Entre as persoas que necesitan diálise, hai un perfil de pacientes especialmente maiores, con moitas comorbilidades... nestes casos, non sempre é posible o acceso a técnicas domiciliarias, pero certo é que o número de persoas que están nesas técnicas é realmente pequeno. Moi, moi, moi pequeno”, resalta Saborido, quien aclara que, al hablar de tratamientos “domiciliarios” se refiere a diálisis peritoneal.

Inequidad

“A hemodiálise domiciliaria, en Galicia, é practicamente territorio de Lugo. Nesta área sanitaria a verdade é que sempre se promocionou moito ese tratamento. Pero a realidade é que dúas persoas co mesmo perfil, nun lugar ou noutro da comunidade galega, ao mellor non acceden aos mesmos tratamentos que podan facilitar o mantemento do seu proxecto de vida”, asegura.

“Se imos a unha cuestión de xestión da organización sanitaria, as técnicas domiciliarias son notablemente máis baratas porque, evidentemente, non requiren ter a persoal completo, durante as catro ou cinco horas que duran as sesións de diálise, ao dispor dos pacientes. Mesmo se podería evitar gran parte da dificultade que temos en Galicia de transporte específico para os pacientes que van a hemodiálise no hospital”, prosigue el vicepresidente de Alcer A Coruña, quien hace hincapié en que la reivindicación central, en este Día mundial del Riñón, son las técnicas domiciliarias —“é algo que soporta o papel, temos que fomentalas pero non se ven en aumento”, reitera Alfredo Saborido—, sin embargo, no es la única. Y es que la Federación Alcer Galicia se suma, también, a la solicitud de un Plan de salud renal de ámbito nacional, que recoja medidas concretas para avanzar en la “prevención” y el “diagnóstico precoz” de la enfermedad renal crónica, y “frenar” el aumento de su incidencia.

Desconocimiento e infradiagnóstico

“A enfermidade renal crónica é unhas das doenzas máis descoñecidas pola poboación en xeral, pese a ter un elevado impacto sociosanitario (supón case o 4% do gasto sanitario) e na calidade de vida das persoas”, llama la atención Alfredo Saborido, quien advierte de que la tasa de infradiagnóstico de esa patología se sitúa por encima del 40%, y cita al doctor Emilio Sánchez Álvarez, presidente de la Sociedad Española de Nefrología, para lanzar la siguiente recomendación: “Hai que lograr que os cidadáns se preocupen pola súa función renal, igual que o fan cos seus niveis de colesterol ou de ácido úrico, ou coa súa tensión arterial”.

“Desde Alcer Galicia sempre facemos moito fincapé, estes días, na detección precoz da enfermidade renal crónica. Se ten insistido moitísimo sobre a necesidade de que as mulleres se palpen as mamas e, ultimamente, con que os homes nos palpemos os testículos, para facer unha detección precoz de cancro. Tamén, sobre a conveniencia de mirar as nosas heces para ver en que situación están. Pois os nosos riles son terriblemente silenciosos. Cando hai unha sintomatoloxía é porque xa estamos en estadíos especialmente avanzados. Por iso é que debemos facernos unha analítica unha vez ao ano”, aconseja.

Traslados a la hemodiálisis hospitalaria

“Consideramos, así mesmo —continúa Saborido—, que a saúde renal formará realmente parte dos coidados da sociedade cando os sistemas de traslados a tratamento de hemodiálise sexan equitativos e con garantías de calidade en toda Galicia; cando se respecten os acordos da intervención integral á persoa e se traballe en conxunto con traballo social, psicoloxía e nutrición; así como cando se equipare aos plans de actuación de orzamentos para poder realizar unha prevención a curto prazo real”, añade el vicepresidente de la delegación coruñesa de la Federación Alcer Galicia.

Apagón solidario por los pacientes electrodependientes

El Ayuntamiento de A Coruña, al igual que los de Culleredo y Cambre y la Diputación Provincial, se sumaron anoche al apagón solidario por las personas electrodependientes organizado por la Federación Alcer Galicia. Entre las diez y la medioanoche, los edificios de estas instituciones se quedaron a oscuras en un gesto reivindicativo en favor de los pacientes que dependen de la diálisis para vivir y afrontan gastos en sus domicilios para llevar a cabo su tratamiento.

Desde Alcer Galicia urgen la recuperación de las ayudas económicas que existían en Galicia para sufragar los gastos por coste eléctrico o de agua de esos pacientes, desaparecidas “hace años”, y que sí están disponibles en Asturias, Canarias, Castilla y León, Cataluña y el País Vasco.