Rivas frente a Rivas: un camiño de volta ao pasado

“De falar, falarei da terra”, comezaba o poema co que o escritor Manuel Rivas iniciou a súa intervención deste mércores na libraría Lume para facer un percorrido pola súa obra como escritor. E non mentiu. O coruñés viaxou ás lembranzas do seu pasado na Coruña, cun especial afecto para Castro de Elviña, percorrendo historias coas que volveu ás súas visitas ao cine Hércules, os seus veciños e compañeiros da escola, o seu primeiro traballo como xornalista na cidade ou mesmo o seu casamento. Fíxoo nun local ateigado de xente e na mellor das compañías: o seu fillo, o actor Martiño Rivas, que foi o encargado de moderar o encontro. “Vou ir a pillar. Calquera trauma de infancia que teña, vou executar agora a miña vinganza”, chanceou nada máis arrincar, para confesar que se sentía “nervioso” ante a conversación en público co seu pai. Pero os nervios non se notaron, e todo fluíu nunha hora na que os dous desprenderon amor, respecto e moita complicidade entre pai e fillo.

O escritor aproveitou a ocasión para partir do seu “punto cero, o principio da realidade”: A Coruña. “É decisivo para situarnos”, afirmou. Lembrou unha escena na que un veciño espetou ao seu pai, mentres miraba ao camposanto de San Amaro, “é o máis sano do mundo”, tendo a prisión provincial ao outro lado. “¡Menos mal que estaba o faro como referencia de futuro!”, exclamou o escritor, en referencia á Torre de Hércules.

Manuel Rivas rememorou as voces da familia, dos veciños e das xentes de Castro de Elviña. “Aí foi onde escoitei por primeira vez a boca da literatura. Cando cavas no faiado da memoria atopas que as primeiras veces que tes constancia de escoitar esas voces é no Castro”, rematou, para rememorar anécdotas da escola. Como aquela vez que o mestre preguntou aos alumnos que querían ser de maiores e un deles contestou “emigrante”, ou cando outra compañeira dixo que polos Reis Magos quería unha máquina de coser. “Áínda a teño”, soltou unha voz presente na libraría. Porque pai e fillo, ademáis de contar coa presenza dos seus admiradores, tamén estiveron rodeados dos seus.

O escritor lembrou a Ramón Tasende, un dos “nosos heroes”, un sonado corredor de campo a través coruñés. “Ti o coñeces, presenteicho cando iamos camiñando un día para Riazor”, aseguroulle ao seu fillo. “Tiña as chaves do estadio e ti miraches para el con respecto”, recordou, nunha alusión á confesa afición do actor polo Deportivo.

Martiño Rivas aproveitou para confesarlle ao seu pai que un dos seus libros que máis lle gusta é La mano del emigrante, o que lle serviu ao escritor para facer memoria de anécdotas dos seus anos de estudante de ciencias da información en Madrid ou o seu primeiro traballo como xornalista na Coruña, que compaxinaba cos seus estudos no instituto de Monelos. “Quería ser escritor, e o xornalismo era un camiño”, explicou, para falar sobre o seu posto como “meritorio” que todo o facía na redacción, até “ir por tabaco”. “Era un honor ao principio, até que tiven que facer o horóscopo” , soltou, espertando as risadas entre os asistentes.

Padre e fillo conversaron sobre o volume La tierra oculta, no que o autor revisita tres dos seus libros e unha antoloxía de relatos. “Como ves aquel escritor?”, preguntoulle Martiño. “Tíñalle certo medo aos meus libros pero despois foi todo o contrario, foi un reandar. Volvín a encontrarme coa persoa que escribiu eses libros. Encontrámonos, conversamos e contámonos cousas”, confesou, antes de ler o inicio dun deses libros, Os comedores de patacas. “As loitas máis interesantes son as que libramos dentro de nós, ti que sabes tanto de boxeo”, díxolle ao seu fillo, que practica este deporte. “Aquí hai moito clinch”, dixo, para referirse á aperta que os boxeadores adoitan darse no medio dun combate.

Martiño Rivas non quixo acabar sen preguntarlle ao seu pai sobre a súa voda coa súa nai. “Hai pouco estiveches de aniversario”, díxolle nun momento de complicidade no que o actor lle acariñaba a perna ao seu pai, que recordou o seu casamento polo civil en 1981: “daquela non era frecuente. Casáronnos no despacho do conserxe, entre fregonas”.

A intervención de Manuel rematou cunha lectura moi especial, o poema Conto. “É un conto dun neno que xa medou moito e que agora está ao meu lado”, concluíu. E foi precisamente ese neno xa non tan neno o responsable de poñer o colofón a este encontro coa interpretación dun anaco da obra do seu pai En salvaxe compañía, que encantou aos presentes e que foi agradecido cun aplauso entregado.

O encontro pechouse cun clinch fora do ring, o máis especial de todos. Pai e fillo fundíronse nun forte abrazo que amosou, unha vez máis, a seu cariño e sintonía.

Suscríbete para seguir leyendo