“A miña poesía fala da violencia, da maxia do cotiá, de vinganza, de reconstruír o desexo ”

Poeta e resitadora, Nuria Vil participa hoxe, co seu poemario Simún baixo o brazo, no ciclo Poetas Di(n)versos (Centro Ágora, 20.00 horas) xunto á poeta Filipa Leal e con Yolanda Castaño como mestra de cerimonias.

De que nos vai falar hoxe a súa poesía?

A verdade é que creo que lle darei voltas a que resitar ata estar mesmo para botarme a falar. Teño poemas para contar unha hora, fáiseme complexo escoller que fago se o tempo é breve, se levo a quinqui de La Maradona, se fago rir ou chorar ao público, se atraveso o Simún de principio a fin… A miña poesía fala da violencia, da maxia do cotiá, da vinganza, de reconstruír o desexo erótico. Non traballo a poesía mística, tiro máis ao social.

Na súa creación dá un papel preponderante á oralidade. Defínese como resitadora. Como explica este xeito de entender a poesía?

Hai pouco preguntáronme isto mesmo e non souben que responder, supoño que non estou nunha época moi reflexiva, senón máis ben de agobio laboral e que de forma externa resultará máis doado significar miña forma de situarme ante o público e na poesía. Entendo a poesía como unha forma de explorar a lingua falada. Grazas a traballar en Simún recuperei trazos dialectais—seseo e gheada—por exemplo. Ultimamente estou volvendo a crear co corpo. Non é simplemente unha estrutura no papel, é unha busca de conectar desesperadamente con todo; coa imaxe, co público. É a miña forma de comunicarme e de sentirme en conexión co mundo que me arrodea.

Cando publicou Simún, comentou que nunca pensou en ver publicado un libro, que foi a editora a que a foi buscar.

Máis ben non era o meu obxectivo, non tiña nada que contar que me apetecese deixar na escrita, quería recitar, falar, ocupar espazos, así que a proposta de Antón Lopo, de Chan da Pólvora, estivo en barbeito uns anos. O libro ten varias partes, Boto en falta ir de rave, foi un traballo moito máis lento que comezou no 2018 e co que quería explorar a miña propia evolución falada. No libro, coma un tatexo, van aparecendo os trazos dialectais, un chisco en forma de regresión á infancia; quería tamén plasmar un dó luminoso, unha dor xeracional e un cambio no paradigma de sentila: en lugar da escuridade, o libro ensina a fluorescencia e a súa falsidade, a rave, a música, os estímulos esaxerados para conseguir deixar de sentir malestar. É o resumo do meu proceso creativo: hai coordenadas a espazos reais visuais e cada parte leva como título un estilo de música experimental diferente. Declaro deserto, pola contra, foi un proceso moi rápido, case unha vomitona. É unha escrita bastante diferente con versos longos que apenas deixan espazo a respirar. Como trasfondo está un proceso de denuncia a un profesor da universidade de Santiago de Compostela, da facultade de Filoloxía, e é un universo abafante completamente contraposto ao anterior. Fronte á luminosidade da rave, aquí si están o caos, a ansiedade e a escuridade. Unha sorte de xustiza artística fronte á quietude institucional.

Que fai poeta a unha poeta?

Hai quen di que os libros fan ás poetas… Eu, como xa suporás, non concordo. Penso que a capacidade de observar e de transcribir a unha linguaxe propia definen moito máis ás poetas que a súa produción editorial. A poesía ten un aquel de reventar o(s) sistema(s) que me atraeu desde sempre.

O activismo en materia social e polos dereitos LGBT é un elemento moi marcado na súa obra. É algo indisoluble na súa creación, ou a creación poética é unha ferramenta para a loita?

No meu caso, penso que é indisoluble. E vexo tamén a poesía como unha ferramenta que potencia o cambio social. Eu colócome ante públicos moi variados que moitas veces non escoitaron poesía na súa vida por prexuízos. Hai mil formas de facer poesía, poetas para todos os gustos e cores, poemas sociais e poemas de pura estética (eu mesme mesturo ambos), quizais cunha aposta de programación cultural na que se fagan visibles as posibilidades da poesía, o público, en xeral, apostaría máis por escoitarnos e eu non viviría con tanta preocupación pola cota de traballo autónomo.

Un dos teus versos máis coñecidos ñe “deséxovos fillas poetas”, que mesmo tes tatuado. Que é o que queres transmitir con ese mantra?

A tatuaxe, debo dicir, non a levo eu; foi a sorpresa dunha amiga cántabra, tamén poeta, Claudia Gutiérrez, que leva o verso coa miña propia caligrafía nun antebrazo. Está maravillosamente tola. Deséxovos fillas poetas é todo o mal que lle desexo a quen algún día me fixo bullying, participou de facerme o baleiro e non só me negou a súa empatía, senón que alimentou os comentarios en situacións violentas: que un día teñan filles coma min, un chisco fóra da norma, e aprendan a darlles todo o amor do universo. Máis que un desexo, quizais me quedou un mal agoiro. Isto supoño que tamén é poesía, a tendencia ao caos e a que todas as interpretacións sexan válidas

Foi escollida finalista dos premios Follas Novas na categoría de poesía. Cal é o lugar das creadoras dos espazos non hexemónicos no sistema literario?

Non o teño claro. Eu teño a sorte de contar co apoio de compañeiras da plataforma literaria A Sega, do meu editor Antón Lopo e dalgunhas outras persoas con prestixio que me abren oco a espazos aos que eu doutra forma non accedería. Hai pouco comentáronme que Simún está en institutos, en temarios universitarios, en TFG. Isto é unha estrañeza… Para o sistema literario as persoas cunha producción literaria escrita mínima, como é o meu caso, apenas existimos. Eu escribo e creo desde o privilexio de ser unha persoa branca e obrígome a pensar que imos aos poucos e que é necesario, pasiño a pasiño, evidenciar que o sistema ten que mudar.

Suscríbete para seguir leyendo